Dobitë
e domates së gjelbër
Domatja është bimë
barishtore një vjeçare e
familjes Solonaceae. Si për nga rëndësia ekonomike,
vlera ushqyese,
mënyra e përdorimit në të ushqyerit e njeriut dhe
sipërfaqet që zen, domatja bën pjesë në grupin e bimëve
perimore më të rëndësishme.
Domatja në Kosovë zë
një vend shumë me
rëndësi si perime e freskët apo e konservuar. Konsumi i domates
është shumë
i lartë andaj Kosova ende nuk i mbulon nevojat me prodhim vendor
të kësaj
kulture.
Përhapja shumë e gjerë
dhe konsumi i lartë i
domates shpjegohet me vlerën e madhe ushqimore, dietetike e
kurative, si dhe me shumëllojshmërinë e përdorimit të sajë
frutat e domates dallohen për përmbajtje të lartë të
vitaminave, kripëra minerale si dhe acide organike.
Domatet
e pjekura kanë përafërsisht këtë përbërje kimike në përqindje (%):
ujë 87.96,
lëndë ekstraktive të pa azotuara 0.48-4, sheqerëra2.5-5, lëndë të
azotuara 0.8-2,
celulozë 0.8-1.5, kripëra minerale 0.6-1.2, yndyrë 0.2-0.6 etj.
Domatja mund të
përdoret si e pjekur po ashtu edhe e pa pjekur (e gjelbër).
Përfitimet
shëndetësore të domateve të gjelbërta
Domatet e gjelbërta ofrojnë përfitime të mëdha shëndetësore të
cilat mund ti lexoni më poshtë:
1.
Dobishme për venat me varice
Domatet e gjelbërta përmbajnë acid acetilsalicilik i cili vepron
si antikoagulues. Kjo mund të përdoret si një terapi alternative si një
trajtim për venat me varice. Vendosni domatet jeshile të prera në venat e
dukshme dhe përsëriteni disa herë për të pasur rezultate më të mira. Venat
me varice do të zhduken gradualisht.
2.
Neutralizon radikalet e lira
Prania e Vitaminës A dhe flavonoideve në
domatet e gjelbërta ndihmon në luftimin e efekteve të radikalëve të lira. Radikalet
e lira formohen nga rrezet UV të diellit dhe gjithashtu pajisjet elektronike me
rrezatim. Marrja e sasive të bollshme të domateve të gjelbërta ndihmon në
mirëmbajtjen dhe gjithashtu uljen e radikaleve të lira në trup.
3.
Parandalimin e kancerit
Vitamina A si dhe C ndihmon në
forcimin e antitrupave që ekzistojnë në trup për të luftuar qelizat e
dëmshme. Vitamina K e gjetur në domatet e gjelbërta ndihmon në
parandalimin e zhvillimit të qelizave kancerogjene. Për më tepër, Vitamina
B6 ndihmon në forcimin e imunitetit dhe parandalon hyrjen e baktereve të
këqija në trup.
4.
Bilanci i kolesterolit
Domatet jeshile nuk kanë kolesterol, por me
0,028 gram acid yndyror të ngopur , 0,030 gram acid yndyror të
pangopur. Një sasi e konsumuar prej 100 gram domate të gjelbërta ofron 1.20
gram proteina që vepron si një lidhës i kolesterolit në
gjak. Gjithashtu, përmban 0.20 gram yndyrë. Vitamina B3 ka një
rol të madh në uljen e kolesterolit të keq.
5.
Shpejton procesin e shërimit
Domatet e gjelbërta kanë bioflavonoide në to, të cilat veprojnë
si antibakteriale dhe anti-inflamatore që mbështesin procesin e shërimit për
shkak të inflamacionit.
6.
Parandalon plakjen e parakohshme
Konsumi i domateve të gjelbërta ndihmon në
parandalimin e plakjes së parakohshme. Një racion prej 100 gramë domate
ofron 23.4 mg përmbajtje të Vitaminës C. Vitamina C rigjeneron
qelizat e lëkurës që ndihmojnë në parandalimin e shfaqjes së rrudhave në
fytyrë. Domatet e gjelbërta janë të dobishme në ruajtjen e shëndetit të
lëkurës.
7.
Shtrëngon lëkurën
Domatet e gjelbërta përfshijnë edhe përfitime
bukurie gjithashtu. Ato përmbajnë Vitaminë A, kalium dhe
Vitaminë C të njohur për ruajtjen e freskisë së lëkurës. Mban
elasticitetin e lëkurës në mënyrë që të mos rrudhet.
8.
Diete e shëndetshme
Domatet e gjelbërta përmbajnë fibra, karbohidrate dhe
proteina të cilat i sigurojnë trupit energjinë e kërkuar dhe ulin sasinë e
yndyrës.
9.
Ndërton masë muskulore
Hulumtimet kanë treguar se prania e tomatidinës ndihmon në
formimin e qelizave muskulore duke mbrojtur qelizat e muskujve nga tkurrja.
10.
Ruan shëndetin e syve
Domatet e gjelbërta janë të dobishme në ruajtjen
e syve të shëndetshëm. Ato kanë Vitaminën A që konsiderohet si vitamina
thelbësore për ruajtjen e shëndetit të syve. Përdorni domate të gjelbra si
zëvendësim të karotave në mënyrë që të mbani sytë e shëndetshëm.
11.
Presionin normal të gjakut
Domatet e gjelbërta ndihmojnë për të mbajtur
presionin e gjakut normal. Një domate (e madhe) siguron 24 miligram
natrium. Dieta me përmbajtje të lartë natriumi është
shkaku i tensionit të lartë të gjakut dhe nxit shanset për goditje në
tru. Kaliumi lufton efektet e natriumit dhe zvogëlon presionin e gjakut. Të
rriturit e shëndetshëm duhet të marrin 4700 miligramë kalium dhe natrium 2300
miligramë në ditë.
12.
Redukton problemet e zemrës
Marrja e domateve të gjelbërta ndihmon në uljen e shanseve të
problemeve të zemrës për shkak të pranisë së fibrave dietike. Dieta e
pasur me fibra zvogëlon shanset e sëmundjeve të zemrës. Një domate e
gjelbër në masë të madhe ofron 2 gramë fibra. Të rriturit e shëndetshëm
duhet të marrin 14 gramë fibra dietike për çdo 1000 kalori. Fibrat e
tretshme zvogëlojnë nivelet e kolesterolit dhe gjithashtu zhvillimin e
sëmundjeve të zemrës. Rreth 10% e fibrave që gjenden në domate janë të
tretshme.
13.
Aktivitet antioksidues
Domatet e gjelbërta janë të mbushura me Vitaminë A, C dhe E që
janë lëndë ushqyese antioksiduese. Përveç ruajtjes së shëndetit të zemrës,
Vitamina C ndihmon thithjen e hekurit nga ushqimi. Në mënyrë që të ruhet
sistemi i fortë imunitar dhe shikimi i shëndetshëm, kërkohet sasi adekuate e
Vitaminës A. Vitamina E ndihmon në parandalimin e anemisë hemolitike që
zvogëlon shfaqjen e kataraktit. Dieta e pasur me antioksidantë ndihmon në
parandalimin e sëmundjeve kronike siç janë sëmundjet e zemrës.
Comments
Post a Comment